جنسیت و نشانه شناسی

«مطالعات فرهنگی و رسانه ایران»- این بحث یکی از زیباترین بحث های نشانه شناسی است که افراد می توانند در سخنرانی هایشان نیز از آن استفاده کنند.

جنسیت بحث نشانه شناسی و زبانشناسی است. در فرهنگ ایرانی اعضای فامیل را بر اساس دو معیار طبقه بندی می کنند:

ترکیب نسبی

ترکیب جنسیتی

عمه: خواهر پدر

خواهر= جسیت

پدر= نسبت

در انگلیسی فقط معیار جنسیت است. 

ant مونث است.

بسیاری از مقوله ها در رسانه ها تولید می شوند:

1. کارتن خواب ها

2. کودکان خیابانی

3. زنان خیابانی

4. خفاشان شب

5. بزه کاران

دست اندرکاران رسانه ها این ها را تولید می کنند که بسیار خطرناک است.

خانم دبورا تانن که اولین تحقیقات را در این حوزه انجام داده است و گفته بلحاظ ساختارهای زبانی، تفاوتی میان مردها و زن ها است.

• مردها می خواهند خودشان صحبت کنند. آنها اطلاعات می دهند و این به آنها قدرت می دهد.
• زن ها بیشتر بحث مشورتی می کنند. آنها حس برتری جویی ندارند.
• اما و شاید و ... در حرف های زنان زیاد وجود دارد و با قطعیت حرف نمی زنند.
• دختران تمایل به تشکیل دوستی با همسالان دارند.
• دختران شیوه های بازی آنها غیر رقابتی است.
• دختران برای حل مناقشات به خشونت متوسل نمی شوند.
• امر و نهی شان کمتر از پسران است.
• صحبت به شکل غیر مستقیم می کنند. (نقد کردن از طریق سوم شخص توسط دختران صورت می گیرد.)
• پاسخ های دختران کوتاه است.
• پسران تمایل به ایجاد سلطه دارند.
• پسران تمایل به بدست گرفتن رشته کلام دارند.
• پسران صحبت دیگران را بیشتر قطع می کنند.
• پسران پاسخ های طولانی برای ارائه اطلاعات می دهند.
• پسران امر و نهی مستقیم می کنند.
• پسران تمسخر می کنند.

رابین لیکاف استاد زبانشناسی دانشگاه کالیفرنیا، زبان و جایگاه زنان را مطالعه می کند. در این کتاب به طور جدی حوزه زبان و جنسیت را بررسی کرده است و گفته که زنان انگلیسی زبان ویژگی های زبانی زیر را دارا می باشند:

1. Hedging: با احتیاط صحبت می کنند.
2. Empty Adjectives: صفت های تو خالی. کلی گویی و اغراق الکی، قابل ستایش
3. Super Polite Forms: شکل های خیلی محترمانه: اگر براتون مشکلی نیست.
4. Apologize More: عذرخواهی خیلی زیاد
5. Speak less frequently: کمتر صحبت می کنند.
6. Avoid Course Language: از زبان خشن و توهین آمیز پرهیز می کنند.
7. Short Questions: سوالات کوتاه
8. Hyper Correct Grammar: تلفظ و گرامر فوق العاده صحیح
9. Indirect Requests: خواسته هایشان را غیر مستقیم می گویند.
10. Speak in Italics: از تاکید های جدی زیاد استفاده می کنند.

لیکاف معتقد است که زبان زنان با زبان مردان متفاوت است و این آفریننده موقعیت زنانه فرودست تر برای زنان است.

زبان در نشانه شناسی

«مطالعات فرهنگی و رسانه ایران»- در یونان باستان لوگوس (LOGOS) هم به معنای زبان و هم به معنای قوه تفکر است و انسان را به حیوان ناطق تعریف کرده اند.

در متون مقدس درباره زبان تاکید شده است. در انجیل شنیده اید: «در ابتدا کلمه بود و کلمه نزد خدا بود. همان در ابتدا نزد خدا بود. همه چیز به واسطه او آفریده شد. غیر از او چیزی از موجودات وجود نداشت. و کلمه جسم گردید و میان ما ساکن شد. پر از فیض؛ و راستی و جلال خداوند از آن اوست.»

در قرآن کلمه لسان 52 بار تکرار شده است.

علم الآدم اسماء کلها (بقره 21)

الرحمن، خلق الانسان، علمه البیان (الرحمن 1)

نظریه های زبان به یونان باستان باز می گردد.

نظریه تقلیدی (echoic theory)

سه دیدگاه در این تئوری وجود دارد:

1. نظریه بو- ووو Bow Wow

2. نظریه پوه پوه Pooh Pooh

3. نظریه دینگ دانگ Ding Dong

4. نظریه لالا Lala Theory

در سه نظریه اول، زبان حاصل صدای حیوان است.

در نظریه آخر زبان حاصل حرکات بدن است.

5. نظریه یو هه هو Yo He Ho

این نظریه هم متفاوت است. بشر وقتی که دسته جمعی کار می کرده یا می رقصیده صداهایی را در می آورده است که تبدیل به زبان شده است.

رابطه زبان با گفتار

زبان توانایی ذهنی شماست که به وسیله آن فکر می کنید و می اندیشید و تصمیم می گیرید و گفتار نمود بیرونی چیزی است که شما به عنوان زبان می شناسید.

زبان ها با بیرون و درون دادن هوا صوت تولید می کنند.

زبان هایی در افریقا هستند که با کشیدن هوا، صدا تولید می کنند.

فراگیری زبان مادری

1. تا 6 ماهگی: گوش کردن و تولید صداهایی که ارزش زبانی ندارند.

2. از 6 تا 9 ماهگی: مرحله غان و غون کردن (Bab Bling Stage) تولید هجاها را در می آورند.

3. از 9 تا 18 ماهگی: مرحله تک واژه ای (HoloPhrasic Stage): تولید تک کلمه های قاموسی

4. از 18 تا 24 ماهگی: مرحله دو واژگی (Tow Word Stage): روابط معنایی بین کلمات

5. از 24 تا 30 ماهگی: مرحله تلگرافی (Telegraphic Stage): بدون توجه کامل به نحو، فاقد فعل و عناصر نحوی

نظریه قدیمی درباره فراگیری زبان لوح سفید است. 

آیا ما ژن خاصی در فراگیری زبان داریم یا خالی الذهن بدنیا می آییم.

نوام چامسکی: زبان به مثابه موهبت طبیعی، ژن های فراگیری زبان، دستور جهانی (Universal Grammar, Principal and Parameters)

نقاط ضعف: قواعد نحوی خود مختار عمل می کنند. اما در نشانه شناسی این می شود که شما نشانه ای دارید که دارای رابطه با معنا نیست.

بنجامین لی وروف یکی از اولین کسانی بودند که به رابطه زبان و تفکر پرداخت. وروف به جای شرکت در بحث های انتزاعی، پیرامون این مسالهع توسط فیلسوفان و زبانشناسان، در زبان هایی کاملا متفاوت دنبال شواهد گشت.

زبان هوپی (Hopi): زبان و بیان برخی مفاهیم در ذهن گویشوران تحمیل می کند. اینکه زبان فارسی درونش 5 رنگ وجود دارد، باعث نشده است که ما دنیا را فقط با پنج رنگ ببنیم.

تا قبل از دهه 80 به مردی که متاهل باشد Mr  می گفتند و به زنی که متاهل باشد Mrs و به زنی که مجرد باشد Ms و به مردی که مجرد باشد Mr می گفتند. اما امروز به همه زنان Miss میز می گویند.

در زبان فارسی از کلمه ساعت به دو معنا استفاده می کنیم. یکی برای ابزار و یکی برای سنجش زمان استفاده می کنیم.

اما در انگلیسی برای این ها دو واژه Watch و Time داریم. واژه Clock هم داریم.

برای وارد کردن آن، آن را ساعت دیداری و ساعت مچی و غیره می گویند.

فرضیه وروف درباره نسبیت زبانی پیامدهای مهمی دارد.

زبان ایدئولوژیک است و از طریق ساز و کارهای خودش باعث گسترش ایدئولوژی های پنهان می شود.

چطور این کار را می کند؟

از طریق مقوله سازی و گروه بندی و از طریق ساختهای نحوی در قالب بند (Clause) خبری بودن، پرسشی بودن، قیدها چگونه به کار رفته اند و ...

ساختارهایی هستند که باعث انتقال افکار به شکل خاص می شوند. مقوله بندی ها میل به این دارند که خود را طبیعی نشان دهند.

هر چیزی که از طریق زبان در می یابیم فکر می کنیم درست است و این بعد خطرناک زبان است. و شما در تحلیل گفتمان متوجه می شوید که چطور شما ناخودآگاه تحت تاثیر قرار می گیرید.

زبان و نشانه های زبانی در نشانه شناسی

«مطالعات فرهنگی و رسانه ایران»- دکتر سلطانی دو منبع Noormags و Ensani.ir را به عنوان پایگاه هایی برای مطالعه مقالات زبانشناسی معرفی کرد.

در این بخش وی با اشاره به جمله از ای کارل کراوس، روزنامه نگار و نویسنده بحث را شروع کرد: «زبان مادر اندیشه است و نه کنیز آن.»

ابتدا به کلمه می پردازیم. کلمه چیست؟

به عنوان مثال کلمه «سبز» را در نظر بگیرید.

پرس می گوید: سبز نمایه ای یا Indexical و شمایلی یا Iconic و نمادین یا Symbolic

90 درصد واژه ها جزو واژه های نمادین قرار می گیرند. سبز دالی است که بلحاظ ساختاری از چند واج (Phoneme) تشکیل شده است.

در خصوص رابطه ذاتی صورت و معنای نشانه های نمادین، الان می گویند نیست. اما آنهایی که در حوزه جادو کار می کنند، این ها را مرتبط می دانند. دعا می خوانند و آن را اثرگذار می دانند.

ابوریحان بیرونی معتقد است که حروف وزن دارند. و می گفت که خرچنگ وزن معادل خرچنگ دارد.

نشانه ها ساختار دارند. وقتی فیلم به مثابه نشانه می گیرید اجزا دارند.

اجزای حروف زبانی، واج است. کوچکترین آنها که خودش معنا ندارد.

واج ها باعث تقابل معنا می شود. تفاوت واژه کار و بار در یک واج ک و ب است. خود واج ها ساختارهای ریزتری دارند و ارزش و عدم ارزش تار صوتی باعث تمایز از آنها می شود. «و» و «ف» تفاوتشان ارزش تارهای صوتی است. «تقابل ها باعث معنا می شود.»

واج هایی که در زبان یک واژه را می سازند، همان قواعد جانشینی و همنشینی آورد. «سبز» برای ما قابل تصور نیست.

قاعده دیگر بین آنها حاکم است. دو تا همخوان ساکن همزمان نمی آیند. سبز درست نمی شود.

بین واژه های زبان نیز قواعد ساختاری حاکم است. سبز به نقطه خاصی در طیف رنگ اشاره دارد. و معنای ضمنی سبز، نشانه سیادت، رشد، نمو و زندگی است.

بلحاظ قواعد نشانه های زبانی با دیگر نظام های نشانه ای ندارند.

بحث این جلسه این است که سوسور گفته: نشانه شناسی علم عام تری است و زبانشناسی جزئی از نشانه شناسی است.