ملاحظات، اقتضائات، مقتضیات و تبعات

«مطالعات فرهنگی و رسانه ایران»- واژگان ملاحظات، اقتضائات، مقتضیات و تبعات در حوزه های مختلف ابعادی هستند که باید مورد مطالعه قرار بگیرند. در این نوشتار به معنای لغوی این واژه ها می پردازیم.

فرهنگ لغات آبادیس در باره واژه ملاحظات می نویسد: ملاحظات

( اسم ) جمع ملاحظه : [الان درست پنجاه و پنج روز و پنج ساعت و پنج دقیقه بود که من ببعضی ملاحظات چرند و پرند ننوشته بودم .] ( دهخدا . چرند و پرند . 129 ) یا ستون ملاحظات . در جدولهایی که در اوراق اداری و غیره هست معمولا آخرین ستون را به ملاحظات تخصیص دهند و مراد آنست که توضیحات لازم را در آن ستون یادداشت می کنند.

این فرهنگ لغت مقابل واژه اقتضائات که جمع واژه اقتضاء است می نویسد: اقتضا

1 - ( مصدر ) وام را باز خواستن مطالبه کردن و گرفتن بدهی کسی را. 2 - ( مصدر ) در خور بودن مناسب بودن . 3 - ( اسم ) خواهش در خواست . 4 - مطالبه . 5 - ادعا. 6 - لزوم .

اقتضا کردن

( مصدر ) 1 - در خور بودن مناسب بودن. 2 - لازم بودن واجب بودن .

اقتضائ

1 - ( مصدر ) وام را باز خواستن مطالبه کردن و گرفتن بدهی کسی را. 2 - ( مصدر ) در خور بودن مناسب بودن . 3 - ( اسم ) خواهش در خواست . 4 - مطالبه . 5 - ادعا. 6 - لزوم .

اقتضاب

بریدن, بریدن شاخه ازدرخت , بدیهه گفتن کلام

( مصدر ) 1 - بریدن شاخه از درخت . 2 - اشتقاق

اقتضاض

دوشیزگی بردن دختر را بکارت دختر بردن .

اقتضای

وام رابازخواستن, مطالبه کردن و گرفتن بدهی کسی را, درخورومناسب بودن, خواهش, درخواست

حسب الاقتضائ

بموجب مقتضای رقت .

لدی الاقتضائ

عند الاقتضائ هنگام اقتضائ: سایر کارها را که خود قطع و فصل می کند ( وزرائ ) ت لدی الاقتضائ بطور روزنامه معروض خواهند داشت.

فرهنگ لغت آبادیس در مقابل واژه مقتضیات می نویسد: 

مقتضیات

لغت نامه دهخدا

مقتضیات . [ م ُ ت َ ض َ ] (ع ص ، اِ) ج ِ مقتضیة، تأنیث مقتضی [ م ُ ت َ ضا ] . خواهش شده ها. خواسته شده ها. تقاضاشده ها. بایسته ها. واجبات : چه مراد از عمل استعمال جوارح است در مقتضیات احکام شریعت و اقرار استعمال زبان است در ادای کلمه ٔ شهادت . (مصباح الهدایه چ همایی ص 287). || اوضاع . احوال : در چنین مقتضیاتی مصلحت نیست که همه چیز آشکارا گفته شود. || لوازم . احتیاجها و ضرورتها. (ناظم الاطباء) : اعتدال میان متحرکات و سوا کن کلام منظوم از مقتضیات وزن است . (المعجم ). || نتایج ناگزیر. || سرگذشتها و اتفاقات . (ناظم الاطباء).

این فرهنگ لغت در مقابل واژه تبعات می نویسد:

تبعات

لغت نامه دهخدا

تبعات . [ ت َ ب ِ ] (ع اِ) ج ِ تبعة. عاقبتهای بد: و هرگاه که متقی در کار این جهان گذرنده تأملی کند... دنیا را طلاق دهد تا از تبعات آن برهد. (کلیله و دمنه ). رجوع به تبعه شود.

نحوه مرور توصیفی سیاست های فرهنگی

«مطالعات فرهنگی و رسانه ایران»- دکتر سید محمود نجاتی حسینی برای مرور توصیفی سیاست های فرهنگی مدلی ارائه می دهد که به طور خلاصه در این یادداشت می آورم.

وی می گوید که برای توصیف می توانید «حوزه ها» را مورد توجه قرار دهید. اینکه می خواهید به مطالعه کدام حوزه در سیاست فرهنگی بپردازید. این حوزه ها می توانند شامل سینما، تلویزیون، اینترنت، موسیقی و ... شوند.

دکتر نجاتی حسینی اشاره می کند که می توانید «دوره های اعمال» سیاست های فرهنگی را در نظر بگیرید. مثلا می توانید سیاست های فرهنگی را در دوره چهار دهه ای که انقلاب اسلامی ایران می گذرد در نظر بگیرید.

این مقطع بندی تاریخی می تواند به دو شکل تاریخی یا دوره ای باشد.

دوره جنگ تحمیلی

دوره سازندگی

دوره اصلاحات

دوره اصول گرایی

دوره اعتدال

یا مثلا دهه اول انقلاب از سال 1357 تا 1367

و به همین شکل.

توصیه می کنم اگر کلاسی در جایی از دکتر نجاتی حسینی دیدید حتما شرکت کنید.

دو منبع سیاستگذاری فرهنگی

 «مطالعات فرهنگی و رسانه ایران»- سیاستگذاری فرهنگی از دو منبع انجام می شود که یکی از آنها به صورت صریح سیاستگذاری می کند و دومی به صورت ضمنی و بدون ضمانت اجرایی

1.  حکومت: به طور دقیق برای افراد، نهادها و موسسات سیاستگذاری می کند تا آنها دقیقا همانطور که می خواهد عمل کنند.

2. کارگزاران فرهنگی: سیاستگذاری هایشان به صورت ناملموس اما موثر است. برای مثال اینکه چه موقع سیاه بپوشیم و چه موقع سفید؟ یا لبخند گه تفاوتی با پوزخند دارد؟ در این نوع سیاستگذاری ها قرار می گیرند.